Sürdürülebilir şehirler ve topluluklar, Birleşmiş Milletler’in Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’nin 11. sırasında yer almaktadır. Bu hedef, şehirlerin ve insan yerleşimlerinin kapsayıcı, güvenli, dayanıklı ve sürdürülebilir hale getirilmesini amaçlamaktadır. Dünya nüfusunun yarısından fazlası artık şehirlerde yaşamaktadır ve bu oranın 2030 yılına kadar %60’a ulaşması beklenmektedir. Bu durum, şehirlerin yönetiminde ve inşasında önemli değişiklikler gerektirmektedir.
Sürdürülebilir Şehirlerin Temel İlkeleri
Sürdürülebilir şehirler oluşturmak için aşağıdaki temel ilkeler dikkate alınmalıdır:
Erişilebilir Konutlar: Herkesin güvenli ve uygun fiyatlı konutlara erişimi sağlanmalıdır. Bu, gecekondu bölgelerinin iyileştirilmesiyle mümkün olabilir.
Kapsayıcı Ulaşım Sistemleri: Toplu taşıma sistemlerinin geliştirilmesi, herkesin güvenli ve ekonomik ulaşım imkanlarına erişimini artırır.
Yeşil Alanlar: Şehirlerde yeterli yeşil alanların oluşturulması, hem çevresel hem de sosyal faydalar sağlar.
Atık Yönetimi: Hava kalitesinin iyileştirilmesi ve etkili atık yönetim sistemlerinin kurulması gereklidir.
Su Yönetimi: Sürdürülebilir su yönetimi için gelişmiş sistemler kullanılmaktadır. Akıllı sulama sistemleri ve yağmur suyu toplama teknolojileri, suyun verimli bölümlenmesini sağlar. Bu sayede su israfı önlenirken, doğal yaşamın korunmasına katkıda bulunulur.
Bireylerin Rolü
Bireyler de sürdürülebilir şehirlerin oluşumunda önemli bir rol oynamaktadır:
Toplumsal Bilinçlenme: Sürdürülebilirlik konusunda farkındalık artırılmalı ve toplumsal katılım teşvik edilmelidir.
Sorumlu Tüketim: Bireyler, çevre dostu ürünleri tercih ederek ve atıklarını azaltarak sürdürülebilir yaşam tarzlarını benimsemelidir.
Gönüllü Katılım: Yerel projelerde gönüllü olarak yer almak, sürdürülebilir uygulamaların yaygınlaşmasına katkı sağlar.
Şirketlerin Rolü
Yenilenebilir Enerji Kullanımı: Şirketler, güneş, rüzgar gibi yenilenebilir enerji kaynaklarına yatırım yaparak enerji tüketimlerini azaltabilir. Bu, hem işletme maliyetlerini düşürür hem de karbon ayak izini azaltır.
Enerji Verimliliği Projeleri: Enerji verimliliği artıran teknolojilerin uygulanması, binaların enerji tüketimini optimize eder. Isı geri kazanım sistemleri ve enerji yönetim yazılımları gibi çözümlerle enerji tasarrufu sağlanabilir.
Toplu Taşıma Teşviki: Şirketler, çalışanlarının toplu taşıma kullanmalarını teşvik ederek trafik yoğunluğunu azaltabilir. Ayrıca, ofislerin toplu taşıma hatlarına yakın yerlerde konumlandırılması da önemlidir.
Esnek Çalışma Modelleri: Uzaktan çalışma imkanı sunmak, çalışanların işe gitme sıklığını azaltarak trafik ve emisyonları düşürür.
Akıllı Şehir Uygulamaları: Şirketler, veri analitiği ve IoT (Nesnelerin İnterneti) teknolojilerini kullanarak şehir yönetimine katkıda bulunabilir. Örneğin, akıllı atık yönetim sistemleri ile atık toplama süreçleri optimize edilebilir.
Altyapı Geliştirme: Akıllı ulaşım sistemleri ve çevresel izleme teknolojileri ile şehirlerin altyapısını iyileştirmek, sürdürülebilirliği artırır. Bu tür projeler, şehirlerin daha verimli yönetilmesine olanak tanır.
Farkındalık Yaratma: Şirketler, sürdürülebilirlik konusunda eğitim programları düzenleyerek hem çalışanlarını hem de toplumu bilinçlendirebilir. Bu tür girişimler, sürdürülebilir yaşam tarzlarının benimsenmesine katkıda bulunur.
Yerel Topluluklarla İşbirliği: Şirketler, yerel yönetimler ve sivil toplum kuruluşları ile işbirliği yaparak sürdürülebilir projelerin hayata geçirilmesine destek olabilir. Bu iş birlikleri, kaynakların daha etkin kullanılmasını sağlar.
Sonuç olarak, sürdürülebilir şehirler ve topluluklar oluşturmak, yalnızca hükümetlerin değil, aynı zamanda bireylerin ve özel sektörün de sorumluluğundadır. Kapsayıcı planlama, enerji verimliliği ve toplumsal bilinçlenme ile bu hedefe ulaşmak mümkündür. Gelecekte daha yaşanabilir şehirler için herkesin üzerine düşen görevi yerine getirmesi gerekmektedir.
Bircan Hasgül
Kaynakça:
https://turkiye.un.org/tr/sdgs/11
https://sdg.medeniyet.edu.tr/ska/ska11/ https://www.ilbank.gov.tr/userfiles/files/S%C3%BCrd%C3%BCr%C3%BClebilir%20Kalk%C4%B1nma%20Ama%C3%A7lar%C4%B1%20%C3%87er%C3%A7evesinde%20Mevcut%20Durumun%20De%C4%9Ferlendirilmesi%20Raporu.pdf
