Avrupa Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (ESRS – European Sustainability Reporting Standards), Avrupa Birliği’nin CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive – Avrupa Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifi) kapsamında şirketlerin sürdürülebilirlik raporlarını hazırlarken kullanmaları gereken standartlardır. ESRS, şirketlerin çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) konularını detaylı ve karşılaştırılabilir şekilde raporlamasını sağlamak için tasarlanmıştır.
ESRS’nin Yürürlüğe Girişi
Temmuz 2023’te Avrupa Komisyonu tarafından onaylanan ESRS, 2024 itibarıyla aşamalı olarak uygulanmaya başlanmıştır. Bu süreç, şirketlerin sürdürülebilirlik performanslarını şeffaf ve karşılaştırılabilir şekilde raporlamalarını sağlamayı amaçlamaktadır.
ESRS’nin Amacı ve Önemi
ESRS’nin temel amaçları şunlardır:
- Şeffaf ve karşılaştırılabilir sürdürülebilirlik bilgisi sunmak
- Yatırımcılar, düzenleyiciler ve paydaşlar için güvenilir veri sağlamak
- Yeşil dönüşüm sürecini desteklemek
- Şirketlerin sürdürülebilirlik risklerini ve etkilerini ölçmelerini sağlamak
- Avrupa Yeşil Mutabakatı ve Paris Anlaşması hedeflerine ulaşımı kolaylaştırmak
ESRS’nin Kapsamı ve Yapısı
ESRS, üç ana kategoride standartları kapsar:
1️⃣ Genel Standartlar (Cross-Cutting Standards)
- ESRS 1 – Genel İlkeler: Raporlamanın temel ilkeleri, çifte önemlilik (double materiality) kavramı ve paydaşlara yönelik raporlama süreçleri.
- ESRS 2 – Genel Bilgilendirme: Kurumsal yönetişim yapısı, sürdürülebilirlik stratejileri, risk yönetimi ve performans göstergeleri.
2️⃣ Çevresel Standartlar (Environmental Standards – E Series)
- ESRS E1 – İklim Değişikliği: Karbon emisyonları (Scope 1, 2, 3), iklim riskleri ve azaltım stratejileri.
- ESRS E2 – Kirlilik: Hava, su ve toprak kirliliği yönetimi, zararlı kimyasallar ve atık yönetimi.
- ESRS E3 – Su ve Deniz Kaynakları: Su tüketimi ve krizlere karşı önlemler.
- ESRS E4 – Biyoçeşitlilik ve Ekosistemler: Doğal yaşamı koruma ve restorasyon politikaları.
- ESRS E5 – Döngüsel Ekonomi: Atık yönetimi, geri dönüşüm süreçleri ve kaynak verimliliği.
3️⃣ Sosyal Standartlar (Social Standards – S Series)
- ESRS S1 – İşgücü: Çalışan hakları, maaş eşitliği, iş sağlığı ve güvenliği.
- ESRS S2 – Değer Zincirindeki Çalışanlar: Tedarik zincirindeki çalışma koşulları ve insan hakları.
- ESRS S3 – Etkilenen Topluluklar: Şirketin topluluklar üzerindeki sosyal etkileri.
- ESRS S4 – Müşteri ve Son Kullanıcılar: Ürün güvenliği ve müşteri verilerinin korunması.
4️⃣ Yönetişim Standartları (Governance Standards – G Series)
- ESRS G1 – İş Ahlakı: Yolsuzlukla mücadele, vergi şeffaflığı ve etik yönetim.
ESRS’nin Getirdiği Yenilikler
✅ Çifte Önemlilik (Double Materiality): Şirketler, sürdürülebilirlik üzerindeki etkilerini ve sürdürülebilirlik faktörlerinin şirket üzerindeki etkilerini birlikte değerlendirmek zorundadır.
✅ Denetim ve Bağımsız Güvence: Raporlar bağımsız denetim kuruluşlarına sunulacaktır.
✅ Sektör Spesifik Standartlar: ESRS, farklı sektörler için özelleştirilmiş standartlar getirecektir.
✅ Dijital Raporlama Zorunluluğu: Raporlar XBRL formatında dijital olarak hazırlanacak ve AB’nin ortak veri erişim noktalarında paylaşılacaktır.
ESRS’ye Uyum İçin Şirketler Ne Yapmalı?
🚀 ESRS’ye uyum süreci zaman alıcıdır ve şirketlerin şimdiden hazırlanmaları gerekmektedir. İşte kritik adımlar:
1️⃣ Sürdürülebilirlik Verilerini Toplamak: Şirket içindeki ve değer zincirindeki ESG verilerini doğru bir şekilde toplamak.
2️⃣ Çifte Önemlilik Analizi Yapmak: ESG faktörlerinin şirket üzerindeki etkilerini ve şirketin çevre/sosyal etkilerini değerlendirmek.
3️⃣ Politika ve Stratejileri Güncellemek: ESRS standartlarına uygun sürdürülebilirlik politikaları geliştirmek.
4️⃣ Denetim Süreçlerine Hazırlanmak: ESG raporlarını bağımsız denetime uygun hale getirmek.
5️⃣ Dijital Raporlama Altyapısını Kurmak: XBRL formatında veri raporlamaya uyum sağlamak.
Sonuç
ESRS, Avrupa’daki şirketler için sürdürülebilirlik raporlamasında yeni bir çağ başlatıyor. 🌍
💡 Eğer AB’de faaliyet gösteren veya AB ile iş yapan bir şirketsen, bu standartlara uyum sağlaman şart! Özellikle yatırımcı ilgisini çekmek, düzenlemelere uyum sağlamak ve sürdürülebilir iş modelleri geliştirmek için ESRS’ye hızlı uyum sağlamak kritik. 🚀
